Gdy przedsiębiorca nie płaci składek

Treść

Na wszystkich przedsiębiorcach, zarówno tych samodzielnie prowadzących firmy, jak i tych zatrudniających pracowników, spoczywają obowiązki w zakresie ubezpieczeń społecznych. Za ich niedopełnienie ZUS może zastosować sankcje.

Odsetki za zwłokę i opłata dodatkowa
Jeżeli przedsiębiorca nie opłaci w terminie składek, musi liczyć się z koniecznością zapłaty odsetek za zwłokę. Aktualnie wysokość odsetek od nieterminowo opłaconych składek wynosi 15 proc. w stosunku rocznym. Oblicza się je od następnego dnia po upływie terminu płatności do dnia zapłaty należności włącznie. Oprócz odsetek niesolidny płatnik może ponieść kolejne koszty. W sytuacji nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości ZUS może wymierzyć płatnikowi opłatę dodatkową do wysokości 100 proc. nieopłaconych składek.

Egzekucja
Zaległe należności z tytułu składek wraz z odsetkami i opłatą dodatkową podlegają ściągnięciu w drodze postępowania egzekucyjnego w administracji lub egzekucji sądowej. W celu odzyskania należności dyrektor oddziału ZUS dokonuje zajęć m.in. wynagrodzenia za pracę, świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez Zakład lub rachunków bankowych dłużnika, a także kieruje tytuły egzekucyjne do naczelnika właściwego urzędu skarbowego, który na tej podstawie egzekwuje należności od dłużnika.

Odpowiedzialność osób trzecich
Jeżeli egzekucja z majątku płatnika okaże się w całości lub w części bezskuteczna, ZUS może orzec o odpowiedzialności osób trzecich z tytułu nieuregulowanych należności. Do osób trzecich zalicza się małżonka rozwiedzionego, członka rodziny płatnika, osobę, za której zgodą płatnik posługuje się lub posługiwał jej imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą w celu zatajenia faktu prowadzenia działalności gospodarczej lub jej rzeczywistych rozmiarów, wspólnika spółki cywilnej, jawnej, komandytowej (niebędącego komandytariuszem), członków zarządu spółki akcyjnej i spółki z o.o., osobę prawną powstałą w wyniku podziału osoby prawnej, nabywcę przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz nabywcę środka trwałego.

Zabezpieczenie na majątku dłużnika
Należności z tytułu składek mogą być także zabezpieczane hipoteką przymusową na wszystkich nieruchomościach dłużnika oraz ustawowym prawem zastawu na ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika.

Grzywna
Kolejną z sankcji możliwych do zastosowania wobec płatnika składek lub osoby zobowiązanej do działania w jego imieniu, którzy nagminnie uchylają się od wypełniania obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych określonych przepisami ustawy, jest kara grzywny do 5 tys. złotych. Orzekaniem o karze grzywny zajmują się, na wniosek ZUS, sądy rejonowe wydziały grodzkie.

Przepisy karne
W przypadku najbardziej opornych dłużników ZUS może sięgnąć również do przepisów prawa karnego. W myśl tych przepisów osoba wykonująca czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, która złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tej samej karze podlega również ten, kto narusza przepisy prawa o ubezpieczeniach społecznych, nie zgłaszając, nawet za zgodą zainteresowanego, wymaganych danych albo zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń. Także płatnik składek, który przywłaszcza część składki finansowanej przez ubezpieczonego, podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu. W takich sytuacjach ZUS może skierować wniosek do prokuratury o ukaranie dłużnika.

Upadłość
Jeżeli wszystkie przedstawione powyżej działania podejmowane przez ZUS nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, Zakład może wystąpić do sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości dłużnika, względnie z wnioskiem o zakaz prowadzenia działalności.
Zatem, aby uniknąć trudności, warto kontaktować się z ZUS w każdej sytuacji budzącej wątpliwości przedsiębiorcy w zakresie ubezpieczeń społecznych.

Przemysław Przybylski,
wicedyrektor ds. Komunikacji Społecznej ZUS
"Nasz Dziennik" 2009-01-03

Autor: wa